राष्ट्रसंत गाडगेबाबा: सामाजिक परिवर्तनाचा दीपस्तंभ
अमळनेर : विक्की जाधव. 9175050300
राष्ट्रसंत गाडगेबाबा, महाराष्ट्राच्या भूमीतला एक थोर संत, समाजसुधारक आणि सेवाभावी व्यक्तिमत्त्व. त्यांच्या साध्या जीवनशैलीने आणि व्यापक विचारांनी ते जनसामान्यांच्या हृदयात अढळ स्थान निर्माण करून गेले. त्यांच्या पुण्यतिथीच्या निमित्ताने त्यांचे कार्य स्मरण करणे म्हणजे समाजासाठी कृतज्ञता व्यक्त करण्यासाठीचा मार्मिक चा एक छोटा प्रयत्न
गाडगेबाबांचे जीवन आणि कार्य.
गाडगेबाबांचा जन्म 23 फेब्रुवारी 1876 रोजी अमरावती जिल्ह्यातील शेणगाव येथे झाला. मूळ नाव डेबूजी झिंगराजी जानोरकर. गरिबीतून जीवन सुरू झालेले गाडगेबाबा पुढे समाजासाठी प्रकाशाचा दीप बनले. धार्मिक कर्मकांडांना विरोध करत त्यांनी जनजागृतीचे कार्य हाती घेतले.
सफाई आणि शिक्षणाचा संदेश.
गाडगेबाबांनी स्वच्छता आणि शिक्षणावर विशेष भर दिला. “स्वच्छता हीच सेवा” हा संदेश त्यांनी प्रत्येकाच्या मनावर ठसवला. त्यांनी गावोगावी फिरून लोकांना सफाईचे महत्त्व पटवून दिले. शिक्षणासाठी त्यांनी विविध ठिकाणी धर्मशाळा, विद्यालये आणि आश्रमांची उभारणी केली.
अंधश्रद्धेचा विरोधक
त्यांनी अंधश्रद्धा, कर्मकांड आणि रूढी-परंपरांचा विरोध केला. लोकांमध्ये वैज्ञानिक दृष्टिकोन रुजवण्यासाठी ते प्रवचनांच्या माध्यमातून जनजागृती करत असत. त्यांनी नेहमी सत्य आणि अहिंसेचा प्रचार केला.
सामाजिक कार्याची मूर्त प्रतिमा.
गाडगेबाबांनी संपूर्ण आयुष्य समाजसेवेसाठी समर्पित केले. त्यांनी कुष्ठरोग्यांसाठी, अनाथांसाठी आणि गरिबांसाठी अनेक उपक्रम सुरू केले. ते नेहमी म्हणत, “देवाच्या मूर्तीला दूध वाहण्यापेक्षा ते दुध गरिबांना द्या.”
आजच्या काळातील प्रेरणा..
गाडगेबाबांचे विचार आजही तितकेच महत्त्वाचे आहेत. त्यांनी स्वच्छता, शिक्षण, समानता आणि समाजसेवेचा जो दीप लावला, तो प्रत्येकाला प्रेरणा देतो. त्यांच्या शिकवणीतून आपण सामाजिक एकोपा आणि समतेचा मार्ग अनुसरू शकतो.
उपसंहार
राष्ट्रसंत गाडगेबाबांच्या पुण्यतिथीनिमित्त त्यांचे महान कार्य आणि विचार पुन्हा एकदा स्मरणात आणून, आपण त्यांच्या शिकवणीचा अंगीकार करूया. त्यांनी दाखवलेल्या सेवाव्रताच्या मार्गाने चालल्यासच त्यांना खरी आदरांजली ठरेल.
